Arı ve Böcek Sokmalarına Dikkat

Ülkemizde yetişkinlerden her 10 kişiden birinde böcek sokması alerjisi tespit edildi. Kendileri ufak ama zaman zaman bir insana büyük tahribatlar verecek kadar tehlikeli olan böceklerin en öldürücü olanları arılar olarak gösteriliyor. İnsanı ölüme kadar götürebilen arı türleri; bal arıları, sarı yabani arılar, iri yapılı arılar ve sarı küçük kıllı arılar olarak sıralanıyor. Bal arıları oldukça sakin olup kovanları rahatsız edilirse ya da üzerine basılırsa iğnesini batırıyor. Bunların kancalı bir iğneleri bulunuyor. 

Arıları Kızdırmayın 

Yaban arıları iri yaban arıları ve küçük yaban arıları olmak üzere ikiye ayrılır. İri arılar çok hareket etmez. Belli bir yerde kalır ancak aniden ok gibi fırlar. Uzmanlar bu arıların çok agresif arılar olduğunu, rahatsız edilmeseler de insanlara iğnesini batırabileceğini söylüyor. Kancalı iğnelerini bal arısında olduğu gibi bırakmayıp birkaç defa sokabilirler. Toprakta ya da çürüyen ağaç gövdelerinde yuva yapan bu arılara, gıdalarda, çöp tenekelerinin etrafında, piknik yerlerinde sıkça rastlarız. İri arılar, sarı yabani arılara göre daha tehlikeli. Sarı yabani arılar binaların saçaklarında yuva yapar ve çok saldırgan değillerdir. Uzmanlar karıncaların da bu gruba girdiklerini ve zaman zaman çok tehlikeli olduklarını söylüyor. Karıncalar çenesiyle tutunarak başının çevresinde dairesel hareket yaparak birkaç yerden sokar. Soktuğu yerde püstül gelişir. İğnesi karnında bulunur. 

24 Saatte Kaybolur 

Böcek sokmalarında küçük, kaşıntılı kızarıklıklar, yaralar olabilir. Uzmanlar bu kızarıklıkların genellikle 24 saat içinde kaybolabileceğini, bazen de 2 gün içinde ortaya çıkan kızarıklık ve kabartılar olabildiğini söylüyor. Bunlar 2 ile 7 gün arasında kayboluyor. Bir diğeri ise ürtiker (kurdeşen), anjiödem (kurdeşenin tehlikeli olanı) ve anaflaksi (aniden fenalaşma) hatta ölüme yol açabilen sistemik reaksiyonlar olduğu belirtiliyor. Bunlar hemen olabildiği gibi 1-2 saat sonra da olabiliyor. Boğazda ödem, ses kısıklığı, nefes darlığı, şokla birlikte dolaşım kollapsi ortaya çıkabilir. Ölüm olaylarının genellikle 50 yaşın üstündeki erkeklerde daha fazla görüldüğü tespit edildi. Böcek alerjisinin teşhisinde hastanın sorgulanması, deri testleri ve laboratuvar kan testleri önemlidir. Hasta çok iyi sorgulanmalı, geçmişteki böcek sokmalarının zamanı, ne gibi özellikler taşıdığı, reaksiyonun nasıl seyrettiği ve beraberinde ne gibi şikayetlerin ortaya çıktığı araştırılmalı. 

Deri Testi Yaptırın

Böcek zehriyle yapılan deri testleri teşhiste yardımcı olur. Deri testleri hastalığın öyküsüyle birlikte değerlendirilmeli. En önemlisi, hastanın yaşadığı böcek sokmasını doktoruna en iyi şekilde anlatmasıdır. Böcek sokmalarına maruz kalındığında böcek alerjilerinin tedavisinde öncelikle böceğin iğnesi deride kalmış ise zehir kesesi sıkılmadan çıkartılmalıdır. 

Nasıl Korunacağız? 

• Bahçede veya tarlada çalışıyorsanız uzun çorap, eldiven ve mutlaka ayakkabı giyin.
• Evin çevresinde bulunan arı kovanlarını kaldırın veya imha edin.
• Şekerli ve açık gıdalara yaban arıları gelebileceğinden bunları kapalı olarak saklayın.
• Parlak ve çiçekli giysiler giymeyin. Parfüm kullanmayın.
• Arılara alerjiniz varsa, yanınızda epinefrin enjektörü taşıyın.