Bu yazı 23 Aralık 2016, Cuma tarihinde yayınlandı ve 1472 defa okundu
Baharatlar yiyeceklere sadece lezzet katmıyor, yaşam kalitemizi de yükseltiyor.
Karabiber, kırmızıbiber, nane, kimyon, kekik ve tarçın en bildiğimiz baharatların başında
geliyor. Oysaki bunların dışında onlarca baharat daha var. Kimi yöresel, kimi
damak tadımıza uymuyor, kimine elimiz alışmadı. Halbuki özellikle kış aylarında
kullandığımız baharat sayısı ve miktarını dört mevsim arttırmak geliyor.
Halk Sağlığı
Uzmanı Doç. Dr. Oğuz Özyaral kışın artan enerji ihtiyacımızın bizi tatlı
gıdalara yönlendirdiğini bunun da fazla kilolara yol açtığını söyleyerek,
yemeklere ve suya ekleyeceğimiz tarçınla, şeker ihtiyacımızı kontrol
edebileceğimizi ifade etti.
Özyaral,
“Baharatın bir kısmı doğrudan antimikrobiyal etki gösterir. Ayni mikroplarla
savaşır, enfeksiyonu önler. Temel özelliklerinden birisi de metabolizmayı
güçlendirir ve hatta hızlandırır. Çemen otu, beyaz acı bakla, sarımsak, kişniş,
soğan, çörek otu, melez mısır, ısırgan otu, okaliptüs, kimyon, adaçayı ve
ıhlamurun diyabet tedavisini destekleyici ve alternatif olarak yer aldığını
görüyoruz” dedi.
Baharatı toz
olarak almayın uyarısı
Doç. Dr. Oğuz
Özyaral baharatların 6 ay ile 1 yıllık raf ömrüne sahip olduğunu da söylerken
hanımlara kendi baharatlarını kendilerinin yapmasını tavsiye ederek, “Önemli
olan hangi baharın nerede ve nasıl kurutulacağıdır. Kurutulan baharlar serin ve
güneş görmeyen yerlerde ve özellikle hava almayacak şekilde ağzı sıkıca kapalı
cam kavanozlarda saklanmalıdır. Evlerimizde gerek aktardan aldığımız gerekse
kendimizin toplayıp kuruttuğumuz baharat el değirmenleri ile taze çekilip
kullanılmalıdır. Toze edilmiş ürünlerin raf ömrü çok daha kısadır. Ayrıca bu
ürünlerde tağşiş yani sahteciliği anlamak mümkün olmaz” diye konuştu.
'Her mevsim
mutlaka sarımsak, zencefil ve pul biber tüketin'
“Kış mevsimde
grip, nezle, solunum yolu enfeksiyonları çok görülüyor. Hasta olmadan önce
yapılabilecekleri bilmek çok önemlidir” diyen Özyaral bu mevsimin baharlarını
da sıraladı: “Doğal antibiyotik olarak başta sarımsak mutlaka sofralarınızda
bulunsun. Mümkün olduğunca çiğ tüketilmelidir. Kansere karşı koruyucu etkileri
olan sarımsak aynı zamanda midede sağlık problemlerine yol açan
Helicobacterpylori adındaki bakterinin çoğalmasını engeller. Bunun yanı sıra
üst solunum yolu enfeksiyonlarında zencefil çayı etkilidir. Ayrıca yemeklere
katıldığında muhteşem bir lezzet sağlar, mide bulantısını gidermede
yardımcıdır. Ağrı kesici özelliği bulunmaktadır. Kırmızı pul biber bağışıklık
sistemini güçlendirir, kalp krizi riskini azaltır. Ağrı kesici ve iltihap
çözücü özellikleri vardır. Ayrıca mikroplarla savaşır ve mide asiditesini
ayarlar.”
Tuz yerine
baharat
Doç. Dr. Oğuz
Özyaral Sağlık Bakanlığı’nın tuz tüketimini azaltmak için çeşitli çalışmalar
yaptığını, tuzu azaltmak için baharatı arttırmanın iyi bir çözüm olacağını
söyledi. Özyaral “Türk insanı olarak günlük tuz tüketiminde ortalamanın çok
üzerindeyiz. Tuzlu yedikçe damak tadımız gittikçe daha tuzlu yemeklere
yönlendirir bizi. Bunun önüne geçmenin yolu yemeklerde kullanılan baharat
çeşidini ve miktarını arttırmaktır. Baharat içeriğindeki zengin mineral
yapısından ötürü yemeklerde tuzun yerini alır. Kısa süre içinde tuz
tüketiminizi olması gereken sınırlara çekebilirsiniz” şeklinde konuştu.
'Yemeğe
katın, çay yapın, yoğurtla karıştırın'
“Baharatın
yemeklere katılması alışkanlıktır. Ancak bunun dışında da kullanım yerleri
bulabiliriz” diyen Özyaral baharatlarla çay yapılması hatta yoğurta katılmasını
da tavsiye etti.
Özyaral, “Çay
şeklinde tüketileceği zaman hazırlanan ve içerisinde sıcak su bulunan
fincanınıza istediğiniz kadar ilave edemezsiniz ve gene istediğiniz kadar
tüketemezsiniz. Bu tip ürünler paketlenmiş, ruhsatlandırılması yapılmış ve
üzerlerindeki etiketlerde içeriği, miktarı, kullanım şekli ve raf ömrü
belirtilmiş ürünler olmalıdır. Aksi takdirde ciddi sağlık sorunları ile
karşılaşmak olasıdır. Böbreklerin iflasına kadar uzanan, mide bağırsak
sistemini alt üst edebilen tablolar ortaya çıkabilir. Günlük kullanım şekline
ve dozuna kesinlikle uyulması gerekir. Gerek yoğurda gerekse ayrana özellikle
kırmızıbiber, kırmızı acı biber, nane, kekik, sumak eklenebilir. Bir su bardağı
ayrana bir çay kaşığı kadar istediğiniz baharatı ekleyebilirsiniz. Yoğurt ya da
salatanıza ise en fazla bir tatlı kaşığı kadar bir baharat karışım hazırlayıp
içerisine katabilir ya da üzerine serpebilirsiniz” şeklinde konuştu.
Hangi
baharatı ne için kullanabiliriz?
Kırmızı
Biber: metabolizmayı hızlandırır. Kanser hücreleri ile savaşır. Kan
dolaşımını hızlandırarak cinsel performansı olumlu etkiler. Grip ve soğuk
algınlığında kullanılır.
Kimyon: Gaz
ve hazımsızlık şikâyetlerine iyi gelir.
Karabiber: Ateş
düşürücü, spazm giderici, antioksidan ve idrar söktürücüdür.
Kişniş: Antimikrobiyaldir,
mikrop öldürür.
Zerdeçal: Karaciğeri
toksinlerden arındırır, zihni güçlendirir. Kansere karşı vücudu korur.
Zencefil: Enerji
verir, bağışıklığı düzenler. Kış boyunca tazesini salatalara ekleyebilir, tozu
ile çay yapabiliriz.
Biberiye: Kalp
sağlığını korur, antimikrobiyal etkiye sahiptir,
Kekik: Antiseptik
ve tonik özellikleri sayesinde bağışıklık sistemimizi destekler.
Nane: Uçucu
yağı sayesinde spazm ve gaz giderici, serinletici, uyarıcı ve antioksidandır,
Karanfil: Ağız
kokusunu gidermede birebir etkilidir. Diş ve diş eti ağrılarında kısmi
uyuşturucu etkide ve antibakteriyel özelliğe sahiptir. Ağzımızda gün boyu zaman
aralıkları içerisinde özelliklede öğünlerden sonra bir karanfil tanesi tutmak
sağlıklı bir alışkanlık olacaktır.
Vanilya: Mide
ve sinir sistemi üzerinde uyarıcı etkisi bulunan bu baharat, sinir bozukluğunu
giderir ve ruh dinlendirici özelliğe sahiptir.
Tarçın: Kan
şekerinin düzenlenmesini sağlar. Tatlı ve pilavla birlikte yendiğinde hazmı
kolaylaştırır.
Yorum yapabilmek için üye girişi yapmalısınız.
Bu içerik için henüz yorum yapılmamış.