Kanser, yayılma gösteren ve ölümcül olabilen bir hastalıktır. Kanserin 100 den fazla tipi vardır ve vücudun her bölümünü etkileyebilir. ABD'de kalp hastalığından sonra en sık rastlanan ikinci ölüm nedenidir ve üç kişiden birini etkiler.
Kanser tanısı konulduğunda, kanserin tipine, vücuttaki yerine, hastalığın yayılmasına ve hastanın yaşıyla genel sağlık durumuna bağlı olarak tedavi seçeneği belirlenir. Kanseri etkili biçimde tedavi etmek ya da belirli semptomları ya da yan etkileri ortadan kaldırmak için bazı tedaviler bir arada uygulanır.
Araştırmacılar, farklı hasta gruplarını tedavi edebilmek için en etkili tedavi kombinasyonları üzerinde çalışıyorlar. JAMA da yer alan bir çalışmada, beyne yayılmış kanserin çıkartılması için yapılan ameliyattan hemen sonra radyasyon tedavisi uygulanan hastaların, hemen radyasyon tedavisi uygulanmayanlara göre daha iyi durumda olduğu gösterildi.
Kanserin Nedeni
Vücuttaki tüm organlar (örneğin deri, akciğer, meme, barsak ve mide) hücrelerden oluşur. Genellikle hücreler bölünür ve yarayı onaracak ya da ölen hücrenin yerine geçecek yeni hücreler üretir. Buna karşılık, hücreler çok fazla yeni hücre ürettiğinde, tümörler oluşur. Tümörler selim (benign; kanseröz olmayan) ya da habis (malign; kanseröz) olabilir. Çevresel etmenler (örn. tütün, kimyasal madde), kalıtımsal etmenler ya da bağışıklık sisteminde değişiklik ya da hormonal etkiler gibi diğer etmenler habis hücrelerin oluşmasına neden olur. Kanser hücreleri habis tümörden aynlabilir ve yeni tümörler oluşturmak üzere vücudun diğer bölümlerine yayılabilir (metastaz).
Kanserde Uyarıcı Belirtiler
Birkaç gün ya da birkaç hafta süren yeni belirtiler hekim tarafından kontrol edilmelidir. Erken tanı konması, kanser tedavisinin başarılı olma şansını artırır,
- Görünürde bir neden olmaksızın hızlı kilo kaybı
- Üç haftada iyileşmeyen yara, ağrı ya da ülser
- Büyüyen, kanayan ya da kaşınan leke ya da ben
- Hazımsızlık ya da yutma güçlüğü
- Rahatsız edecek derecede öksürük ya da boğuk ses
- Öksürükle kanlı balgam çıkması
- Memede ya da vücudun başka bir bölümünde kalınlaşma ya da şişlik
- Ağrı olmadan idrarla kan gelmesi
- Barsak ve mesane ile ilgili alışkanlıklarda değişiklik
Yukarıda belirtilenlerin tümü, kanserin erken evre belirtisi olabilir; ancak bu durumlar çoğu kez daha az önem taşıyan nedenlerden kaynaklanabilir. Bu konuda kararı doktorunuz vermelidir.
Kanser Tanısı Nasıl Konulur?
Doktorunuz sizinle konuşur, muayene eder ve durumunuzla ilgili kuşkunun doğrulanması ya da dışlanması için test yapılmasını ister. Bunun yanı sıra, kanseri saptamanın en kesin yolu doku örneğinin alınıp incelendiği biyopsidir.
Tedavi Seçenekleri
- Ameliyat: Bazı kanser tiplerinde en iyi iyileşme yoludur. Tümör yayılmış olabileceğinden ameliyattan sonra radyasyon tedavisi ve kansere karşı ilaçlar uygulanabilir.
- Radyasyon tedavisi: Kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili parçacıklar ya da dalgalar kullanılır.
- Kemoterapi: Kanser ilaçla tedavi edilir. Kansere karşı ilaçlar genellikle, ağızdan ya da sindirim sistemi ve karaciğer tarafından degişime maruz kalmadan, doğrudan ve daha güçlü etki göisterebildikleri kan dolaşımı yoluyla verilır.
- Hormon tedavisi: Hormon üretimini en-gelleyen ilaçlarla hormon tedavisi ya da kanser hücrelerini öldürmek ya da büyümelerini yavaşlatmak için hormon üreten bezlerin ameliyatla alınmasıdır.
- İmmünoterapi (bağışıklık tedavisi): Vücudun kansere karşı bağışıklık sistemi yanıtını güçlendiren ya da destekleyen tedavilerdir.
Kanserden Korunma Yolları
- Tütün ürünlerini kullanmayın.
- Güneşin zararlı ışınlarına aşırı derecede maruz kalmaktan kaçının.
- Düşük yağ içeren ve meyve, sebze ve lifli gıda maddelerinin ağırlıkta olduğu bir diyet uygulayın.
- Düzenli sağlık kontrolü yaptırın ve bir belirti fark ettiğinizde doktorunuzla görüşün.