Stres günlük yaşamın bir parçasıdır. Her ne kadar olumsuz bir çağrışım yapsa da belli bir miktardaki stresin hayatta kalmamız için gerekli olduğunu söyleyebiliriz. İnsanı tetikte tutmaya, motive etmeye yarar. Stres tepkisi çok doğal bir tepkidir. Ancak stres seviyesi yükselip hayatımıza zarar vermeye başladıkça hayat kalitemizin düşmemesi, çeşitli hastalıklara kapı aralamamak için stresi yönetmek gerekir. Aksi halde kronik hale gelen stres kişinin gündelik yaşamını etkiler; kalp damar hastalıkları, kaygı bozuklukları, kanser, depresyon gibi birçok bedensel ve ruhsal hastalığın başlangıcı ve ilerlemesi için ciddi bir risk faktörü oluşturur.
Stres nedir?
Stres, vücudun uyum sağlanması ya da tepki verilmesi gereken bir tehlike anında gösterdiği tepkidir. İnsan vücudu stresi tecrübe etmek, strese karşı tepki vermek için görev üstlenmiştir. Aslında vücudun yeni durumlara uyum sağlamasına yardımcı olan bir faktördür. Zorluklar, değişiklikler ya da tehlikeli bir durum yaşadığınızda vücudunuz zihinsel ve fiziksel tepkiler üretir.
Stresin çeşitli fiziksel ve psikolojik belirtileri vardır. Bu belirtiler herkeste aynı şekilde olmayabilir. Bununla birlikte;
- Kalp çarpıntısı,
- Dakikada soluk alıp verme hızının artması,
- Vücut sıcaklığının artması,
- Ellerde titreme artan vücut sıcaklığından dolayı terleme,
- Mide bulantısı veya yanması, hazımsızlık gibi sindirim sistemi sorunları,
- Uyku problemleri gibi fiziksel belirtiler görülebilir. Aşırı stres bağışıklık sisteminin zayıflamasına sebep olacağı için kişi sık sık hastalanabilir.
Stres halindeyken huzursuzluk,
- Odaklanma problemi,
- Unutkanlık ya da dalgınlık,
- Sinirli, kaygılı ruh hali gibi psikolojik belirtiler de görülür.
Stresi Nasıl Yönetebiliriz?
- Stresi yönetebilmenin ilk adımı stresin hayatımızdaki yerini kabul etmek olabilir.
- Kendinizi gözlemleyip stresli anlarınızı ve bu stresin sebebini bulmalısınız.
- Değiştiremeyeceğiniz durumları kabullenin. Böyle durumlarda bağış açınızı değiştirmeyi deneyebilirsiniz.
- Zamanı verimli bir şekilde kullanma alışkanlığı geliştirmenin size faydası olacaktır.
- Yapmanız gereken işleri önem sırasına göre planlayabilirsiniz.
- Düzenli egzersiz yapmak, bedeninizi rahatlatmada etkili bir yöntemdir. Bedeniniz iyi hissettiğinde zihniniz de sakinleşir, stres seviyeniz düşer. Fiziksel aktivite aynı zamanda uykunuzu iyileştirmeye yardımcı olabilir. Daha iyi bir uyku demek, daha iyi bir stres yönetimi anlamına gelir. Burada dikkat etmeniz gereken şey egzersizi uykunuzu kaçırma ihtimaline karşın uyumadan hemen önce yapmamaktır. Nefes egzersizlerinin de stres kontrolü için birebir olduğunu söylemek mümkün.
- Düzeli ve sağlıklı beslenmek bağışıklık sistemini güçlendirir, kan basıncını dengeler, stresin etkilerini azaltır. Özellikle C vitamini, magnezyum, omega-3 yağ asitlerinin stresin insan vücudu üzerindeki etkilerini azalttığı bilinmektedir.
- Uykusuzluk stres seviyenizi arttırabilir. Uyku düzenine dikkat etmek stres seviyesini azaltmaya yardımcı olur.
- Sevdiklerinizle vakit geçirin. Kendinizi mutlu hissettirecek kişilerle ve ortamlarda olmanız stres seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
- Aromaterapiye başvurabilirsiniz. Araştırmalar bazı kokuların beyin dalgası aktivitelerini değiştirerek vücuttaki stres hormonlarını azalttığını gösteriyor.
- Stres yönetimi konusunda uzman desteği alabilirsiniz. Özellikle uzun süren stres sorunu yaşıyorsanız bir uzman desteği almak sizin için daha yararlı olacaktır.