Şeker hastaları; iyi bir planlama, özenli bir hazırlık ve doğru yeme içme gibi kurallara mümkün olduğunca dikkat etmeleri durumunda tatillerini sorunsuz ve mutlu bir şekilde geçirebilirler

Okullar kapandı, Ramazan Bayramı'na ise günler kaldı... Kimileri tatile şimdiden çıkarken, pek çok kişi de bayram sonrası için hazırlıklarını sürdürüyor. Kuşkusuz, tatil hazırlığı yapanlar içinde ülkemizde en yaygın görülen kronik hastalıklardan şeker (diyabet) hastalığından muzdarip olanlar da bulunuyor. Tatil atmosferinde hastalıkları konusunda yeterince özen göstermeyen şeker hastaları; soluğu acil servislerde alabildiği gibi, hiç umulmadık biçimde tatillerini de sonlandırabiliyorlar. Bu nedenle şeker hastalarının iyi bir planlama ve hazırlık dönemi sonrasında tatile gitmeleri ve orada da diyet kurallarına uygun hareket etmeleri gerekiyor. Şeker hastalarının mutlu ve sorunsuz bir tatil geçirebilmeleri için yapmaları gerekenleri, Türkiye Metabolik Cerrahi Vakfı Başkanı Doç. Dr. Alper Çelik anlattı...

Diyabetliler nerede ve nasıl tatil yapmalılar?
Diyabetli hastaları tatillerini planlarken sağlık ünitesi veya hastanesi bulunan yerleşim yerlerini tercih etmeleri, acil durumlarda daha hızlı tıbbi destek almaları açısından önemli. Ayrıca tatil sırasında yaralanmalarına neden olabilecek etkinliklerden uzak durmalılar.

İLAÇ ÇANTANIZI BAVULA KOYMAYIN
 Tatile çıkarken yanlarına neler almalılar, nasıl bir hazırlık yapmalılar?
Diyabet hastaları tatile çıkarken kullandıkları ilaçları yanlarına almalılar. Genelde bir çantaları vardır ve tatile çıkarken de bu çantalarını yanlarında götürürler. Bu çantanın içine koymaları gerekenler; kan şekeri ölçüm cihazı, ara öğün, hipoglisemi riskine karşı şeker ya da meyve suyu, varsa kullandıkları iğneler ve iğne uçlarıdır. Aynı zamanda bu çanta sıcak havanın etkisine karşı serin bir yerde tutulmalı. Bu çanta kesinlikle valize konulmamalı, kolay ulaşılabilir bir yerde muhafaza edilmelidir.
 Diyabetliler tatilde beslenmelerine nasıl dikkat etmeli?
Diyabet tedavisine devam eden hastalar diyetlerine itina göstermek durumundalar. Tatilde en çok yapılan hatalardan biri; aşırı meyve, şekerli içecek ve alkol tüketimine dikkat edilmemesidir. Diyabetli hastaların bunlardan uzak durması gerekiyor. Bunun yanı sıra ara öğünlere dikkat edilmelidir. Ara öğünler olmadan şekerinizi dengede tutabilmeniz mümkün değildir.

TABAĞINIZ KÜÇÜK BOY OLSUN
 Açık büfe yemeklere karşı duruşları nasıl olmalı?
Açık büfe için en önemli kural, küçük boyutta tabak kullanmanız ve porsiyonlarınızı o tabağa göre ayarlamanızdır. Bu tabağı da tepeleme doldurmamalı ve koyduğunuz gıdaların birbirinin üstüne binmeyecek şekilde yerleştirilmesine özen göstermelisiniz. Tabağınız ne kadar yeşil görünüyorsa o kadar iyi. Bir ya da iki dilim kepekli ya da tam buğday ekmeği tüketilebilir.
 'Tatildeyiz, diyeti bir kereliğine bozsak da olur' düşüncesi nelere yol açabilir?Tedaviye devam eden hastalar için bu durum şeker yükselmesi ve kilo olarak geri dönecektir. Yüksek şeker psikolojinizi de etkilediğinden tatilden aldığınız keyif de azalacaktır. Sonuçta bedenen ve zihnen dinlenmemiş bir halde evinize geri dönersiniz.
 Diyabetliler için güneşlenme kriterleri neler? Diyabet hastaları da herkes gibi güneşlenebilir. Genel olarak herkesin uyması gereken güneş yağı kullanma ya da güneşin dik olduğu saatlerde güneşlenmeme gibi kurallar diyabetliler için de geçerlidir. Ancak, aşırı güneşlenme sıvı kaybı nedeni ile böbrekleri etkileyebilir. O yüzden bir günde bronzlaşmaktansa günde 15-20 dakikalık seanslarla güneşlenerek bronzlaşmak diyabetliler için daha iyi olacaktır. O yüzden diyabetliler için su tüketimi büyük önem taşıyor. Diyabet hastaları yaz döneminde aldıkları sıvı miktarını artırmalılar.

YÜRÜYÜŞ EN İYİ EGZERSİZ
 Egzersiz yapmalılar mı?
Elbette. Diyabetliler tatil dönemlerinde yürüyüş ve yüzme gibi aktivitelerde bulunabilirler. Bu noktada dikkat etmeleri gereken şey ise hipoglisemi, yani ani şeker düşmesidir. Dolayısıyla hastalar hipoglisemiye karşı önlemlerini aldıktan sonra günde yarım saatlik hafif egzersizler yapabilirler. Bunu birden yapmak yerine tüm güne yayabilirler. Daha ağır yürüyüş veya sporlar yapmak isteyen diyabetliler bunun için mutlaka doktorlarından onay almalılar. Ayrıca hastalar su kaybının önüne geçmek için gerekli önlemleri de almış olmalılar.

DENİZE ÇIPLAK AYAKLA GİRMEYİN
 Ayak yaraları olan diyabetliler tatilde nelere dikkat etmeli?
Diyabetliler, özellikle denize girerken çıplak ayakla değil, plastik deniz ayakkabıları kullanarak yüzmeliler. Ayaklarında bir yaralanma olduğunda bunun iyileşmesi çok zor olacaktır. Hatta ilerlemiş diyabet vakalarında bu yaralar diyabetik ayak yaralarına dönüşebilir. Ayağında zaten diyabetik yara olan bir hasta ayağını enfeksiyona karşı korumalı ve güneşten uzak tutmalıdır. Bu hastalar için denize girmek sakıncalıdır.

BUNLARA DİKKAT EDİN!
 Egzersiz yapın: Sabah veya akşam, aşırı sıcak olmayan saatlerde, yemekten bir saat sonra yürüyüş, yüzme gibi egzersizlerin yapılması iyi vakit geçirmenizi sağlar.
 Güneşlenin ama aşırıya kaçmayın: Diyabetlilerin aşırı sıcak olmayan saatlerde günde 15 dakika civarında güneşlenmeleri çok faydalıdır. Ancak cilt kanseri riski taşıyan kişilerin önce doktorlarına danışmaları gerekir.
 Ayaklarınıza iyi bakın: Parmak arası terlikler, diyabet hastalarında ayak yaralarına neden olabilir. Ayaklarında duyu kaybı gelişmiş olan diyabetlilerin ayakkabı seçimine dikkat etmeleri ve çıplak ayakla dolaşmamaları gerekir.
 Cildinizi nemlendirin: Cilt, yazın kurumaya meyillidir. Nemlendirici kullanılarak cildinizin kurumasını önleyin.
 İlaçlarınızı sıcaktan koruyun: Haplar, insülinler, kan şekeri ölçüm cihazları ve çubukları aşırı sıcaktan korunmalıdır, çünkü bozulurlar.
 Hipoglisemiden korunun: Yazın hipoglisemi (kan şekerinin aşırı düşmesi) riski fazladır. Hipoglisemi belirtilerine karşı uyanık olun.
 Tatile çıkarken çanta hazırlayın: Çantanızda; kan şekeri ölçüm cihazı, ara öğün, hipoglisemi riskine karşı şeker ya da meyve suyu, eğer kullanıyorsanız hap, insülin ve insülin iğne uçları bulunsun.

MEYVEYİ DİKKATLİ TÜKETİN
Metabolik cerrahi operasyonu geçirenler tatilde nelere dikkat etmeli?
 Yaz meyvelerinin şekeri yüksektir. Özellikle üzüm, incir ve kayısı gibi meyveleri dikkatli tüketmeliler.
 Sıvı dengesini korumalılar.
 Ameliyatın üzerinden çok kısa bir süre geçmişse ani hareketler yapmamaları gerekmektedir.
 Doktorlarının tavsiyesine uyarak keyifli bir tatil yaşasınlar.