Şüphesiz her çocuk özeldir. Psikoloji biliminde çocuk yetiştirmenin önemli bir yeri vardır. Bir çocuğun özgüven sahibi olması ve bu doğrultuda bir hayat sürebilmesi, aslında çocuğun yetişkinlik sürecindeki yaşam kalitesini etkileyecek bir unsurdur. Peki özgüvenli çocuk yetiştirme kuralları nelerdir? Özgüven sahibi bir çocuk yetiştirebilmek için öncelikle çocuk psikolojisinden anlamamız gerekiyor.
Çocuk Psikolojisi Nedir?
İnsanların doğumdan ergenliğe kadar büyüdüğü bu süreçte nasıl değiştiklerini kapsayan ve bu önemli değişimlerin nasıl meydana geldiğini açıklamaya çalışan bir alandır. Bu alan çok geniş olduğu ve birçok soruyu yanıtlamaya çalıştığı için, genellikle gelişim belirli alanlara ayrılır. Bunlar, çocukların fiziksel, bilişsel (düşünme, hafıza vb.) ve sosyal/duygusal gelişimine göre ayrılan alanlardır. Çocuklar gelişimsel ‘kilometre taşlarına’ ulaşır. Bahsedilen kilometre taşları, çocuğun yürüme ve konuşma gibi benzer yaş aralığında elde ettiği becerileri yansıtır. Çocukların bu becerilere nasıl ulaştığı, nasıl bu becerilerin geliştiği, sosyal ve kültürel faktörlerin gelişimi nasıl etkilediği araştırılır. Ayrıca gelişim psikolojinin bir dalı olan çocuk psikolojisi, ebeveynlere ve öğretmenlere çocukları daha iyi anlamaları ve onları en iyi nasıl destekleyeceklerini öğrenmelerine yardımcı olur. Bu nedenle hem ebeveynlere hem de öğretmenlere, çocukların gelişiminde daha etkin bir rol oynayabilmeleri konusunda faydalıdır.
Özgüvenli Çocuk Yetiştirmek İçin 7 Önemli Kural
- Çocuklarınızın olumlu davranışlarını takdir etmeniz:
Çocuklarınızın elinden gelenin en iyisini yapmaya çalıştığı bir durum varsa sonucu ne olursa olsun takdir etmenizdir.
- Çocuğunuza karşılıksız sevgi verin:
Özgüvenli bir çocuk yetiştirmenin en önemli kurallarından biri olan koşulsuz sevgidir.
Koşulsuz sevgi, ifade şekli ve karşı tarafa hissettirme açısından sevgiler içinde en saf ve en içten olanıdır.
- Çocuğunuza her zaman güvenin ve güveninizi hissettirin:
Sevgiden sonra gelen en önemli duygu güvendir.
Çocuğunuz sizin güveninizi hissederse hata veya bir yanlış yaptığında bile bunu rahat ifade etmeye başlayacaktır ve hayatında attığı her adımda ona güvendiğinizi hissedecektir.
Onun arkasında olduğunuzu bilecek ve bu durum özgüvenini artıracaktır.
- Çocuğunuzu farklı kişilerle kıyaslamaktan sakının:
Çocuğunuzun özgüvenini sarsacak hatta kıracak en büyük yanlışlardan birisi ise onu bir başkasıyla kıyaslamaktır.
Yaptığı bir hatayı bir başkasının yapmadığını söylemek zamanla çocuğunuzu büyük ölçüde etkileyecek ve özgüvenin en büyük düşmanı kıskançlığın artmasına neden olacaktır.
- Çocuğunuza fazla sınır koymayın:
Disiplin her alanda gerekli olan ve uygun şartlar uygulandığında başarıyı getiren ana faktörlerden biridir.
Ancak bunu yaparken koyduğunuz kuralların mantıklı bir çerçevede olmasına ve sınırlarınızın net şekilde belirgin olmasına dikkat etmeniz gerekir. Çocuğunuza sınır koyarken bu sınırlar içerisinde özgür olduğunu hissettirin.
Zamanla kendisi hayatın kurallarını anlayacak ve özgüveni bu kontrollü-disiplinli ortamda artmaya başlayacaktır.
- Çocuğunuzla diyaloglarınız çok önemli sık sık konuşun ve dinleyin:
Çocuklar hayatı yeni yeni tanıdığı için bizim için normal olan durumlar onlar için şaşırtıcı ve etkileyici olabilir bu sebeple konuşmaya ve paylaşmaya meraklı olurlar.
Öğrendikleri her şeyi paylaşmak isterler. Bu noktada size düşen ise çocuğunuzu her zaman dinlemek ve konuşmak olacaktır. Siz de onunla yaşadıklarınızı paylaştıkça kendisine daha fazla
güvenmeye başlayacak ve paylaşmaya başlayacaktır.
- Çocuğunuzu cesaretlendirin:
Çocuklar, hayatlarının ilk anlarından itibaren yaptıkları her şey için onay almak isterler. Bunun için yanlış da yapsalar çocuklarınızı cesaretlendirmeye çalışın.
Eğer çocuklarınızın hatalarını eleştirirseniz bir süre sonra kendilerini yalnız hissedeceklerdir ve bu çocuklarınızın özgüvenini gerçekten kötü bir şekilde etkileyebilir.
Bu sebeple çocuklarınıza arkasında olduğunuzu hissettirin. Cesaret etmek bir işin ilk adımıdır. Çocuklarınız yanlış yaptıkça doğruyu öğrenecek ve doğruları yapmaya başladıkça özgüvenleri artacaktır.
Çoğu zaman çocuklarınızı karşılıksız koşulsuz sevdiğimizden eminizdir. Peki çocuklarınız bunun farkındalar mı?
Sorulması gereken ilk soru bu duyguyu çocuklarınıza karşı doğru bir biçimde hissettire biliyor musunuz
Gerçek hayatta çocuklarınızın bu sevgiyi daha farklı bir biçimde hissettikleri ve algıladıkları zamanlar olabilir.
Bu nedenle, çocuklarınızın koşulsuz sevginizi doğru bir biçimde algılamalarını sağlamak oldukça önemli bir konudur.
Anne-Baba İlişkisi Çocukların Özgüveni İçin Önemlimi?
Anne-babaların çocukla kurduğu sağlıklı ilişki kadar, birbirleri ile olan ilişkileri de çocuğun özgüven duygusuna etki eder.
Araştırmalar göstermiştir ki anne-babanın zayıf özgüvene sâhip olması ve birbirleriyle olan ilişkilerinin sorunlu olması çocuklarda özgüven probleminin kaynağını oluşturmaktadır.
Çocuklarınızı Korumanız Önemlidir Fakat Her Konuda Korumak?
Çocuklarınızı her konuda korumak uzak tutmak çocuğunuzun özgüvensiz olmasına neden olabilir.
Aşırı korumacı ve kontrolcu olmanın neden olabileceği sorunları sizin için sıraladık:
- Tembellik
- İsteksizlik
- Öğrenilmiş çaresizlik
- Motivasyon eksikliği
- Anne veya babaya aşırı bağımlılık
- Asosyallik (Arkadaşlık kurmama)
- Ürkeklik, cesâretsizlik
- Sorumsuzluk
- Karamsarlık
- Utangaçlık ve içine kapanıklık
- Aşırı sessizlik
- Kendini aşağı görme, değersiz hissetme, yanlış yapmaktan ve başarısız olmaktan korkma, dâimâ başkalarını memnun etmek için aşırı çaba harcama
Aşırı kontrolsüz olmanın da kötü etkileri vardır çocuğunuz için sorun yaşata bilecek bu olumsuzlukları sizin için sıraladık:
- Kendi hataları için başkalarını suçlama
- Eşyâlarına değer vermeme
- Dikkatsiz ve özensiz davranışlarda bulunma
- Obsesyon, anksiyete
- Okuldan kaçma isteği, işbirliğinden kaçınma
- Sık sık güvensizlik hissi.
- Sürekli birisine danışma isteği.
- Sevilip sevilmediğini teyit etme ihtiyâcı duyma.
- Hoş karşılanmayacağını bile bile ders yapmayı reddetme.
- Saldırganlık.
- Sinir patlaması (kriz), depresyon, iç çatışma.
- Çevredekilere zorbaca davranma.
- Çocuklar hayatlarında en önemli kişiler olan anne babalarının etkisi altındadırlar.
- Anne babanın çocuğa yaklaşım tarzı, çocuğun özgüvenini şekillendirir.
Çocuklarda Özgüven Nasıl Geliştirilir?
- Çocuklarınızı sosyal aktivitelere teşvik edebilirsiniz.(örn:kurslar ve spor)
- Çocuklarda çekingenliğe, kendine güven duymasına engel olan durumlar araştırılıp çözüme ulaşılmalıdır.
- "Marifet iltifata tabidir." sözünden yola çıkarak, çocukta gözlenen olumlu davranışlar övülmelidir.
- Çocuğa destek verilmeli, karşılıksız sevildiği hissettirilmelidir.
- Çocukla konuşulmalı, birlikte zaman geçirilmeli, duygu ve düşüncelerini ifade etmesi sağlanmalıdır.
- Çocuğun yaptığı olumsuz davranışlar direk olarak dayakla cezalandırılmamalıdır. Dayak bir çözüm değildir. Çocuk dayak yediğinde cezasını çektiğini düşünecek ve yaptığı kötü davranışı olumluya çevirmek adına bir adım atmayacaktır.
- Her an sevildiği, özel olduğu hissettirilmelidir.
- Arkadaş edinmesi sağlanmalı, fakat bu konuda baskı yapılmamalıdır.
- Hayatımızın her noktasında olduğu gibi çocuğunuzun da hayatında olumsuzluklardan kurtulmak için desteğe ihtiyaç duyabiliriz ciddi problemlerle karşılaştığımızda bir uzman yardımı almaktan çekilmemelidir.
Yorum Yap
Misafir olarak yorum yapıyorsunuz. Giriş Yap
Yorumunuzun kontrolden geçtikten sonra yayınlanacaktır.