Crush (Ezilme) Sendromu Nedir?

Ülkemizde yaşanan deprem felaketiyle birlikte tekrar gündeme gelen crush diğer adıyla ezilme sendromu, belirtileri ve tedavisinden söz edeceğiz.

Crush sendromu ezilme, uzun süreli sıkışma ve hareketsizlik sonucu ortaya çıkan tıbbi bir durumdur. Kaslarda ağır ezilmeler ve yaralanmalar meydana gelir. Ezilen kaslardan açığa çıkan zararlı maddeler crush yani ezilme sendromuna yol açar. Bunun sonucunda kişide şok, böbrek yetmezliği, kalp ve solunum yetmezliği ortaya çıkabilmektedir. Trafik kazaları, iş kazaları, çığ düşmesi, toprak kayması gibi olaylar sonrasında ortaya çıktığı da görülür ancak bu sendromun en çok görülen sebebi deprem sonucunda göçük altında kalmaktır.

İstatistiklere göre göçük altından sağ kurtarılan kişilerin %40’ında Crush sendromu gelişir. Crush sendromu görülenlerin de üçte birinde böbrek işlevlerinde bozulma meydana geldiği görülür. Bu sebeple hızlı ve etkili tedavi uygulanması gerekir.

Crush Sendromu Belirtileri Nelerdir?

• Kalp ritminde aksama (aritmi)
• Ağrılı ve şiş uzuvlar
• Düşük tansiyon
• Solunum yetmezliği
• Halsizlik
• İdrar miktarında azalma
• Koyu renkli idrar yapma

Crush Sendromunun Tedavisi ve Yapılması Gerekenler

Deprem sonrasında enkazdan çıkarılan kişilerin sağlık durumu ilk başta oldukça iyi görünebilir. Ancak bir süre sonra kan basıncında düşme, solunum yetmezliği  görülebilir ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Burada ilk aşamada yapılacak şey erken hareket etmek ve bilinçli davranmaktır. 

Enkaz altında ve sağ olduğu anlaşılan kişilerde Crush sendromu riskine karşı kişilere su veya meyve suyu verilmemelidir. Bu tür yanlış müdahaleler kas dokusunda biriken zararlı sıvının kana karışarak böbrek ve karaciğer gibi organların işlevlerini yitirmesine, dolayısıyla ölüme sebep olabilir. 

Enkazdan çıkarılan kişiye en kısa sürede damar yoluyla sıvı verilmesi hayli önemlidir. Kurtarma sırasında kişiye hızlı bir şekilde serum takılarak izotonik sodyum klorür verilmesi gerekir. Verilecek olan bu sıvının miktarı kişinin durumuna, kurtarılma süresine, yaşadığı travmaya, yaşına, kilosuna, hava sıcaklığına, fiziki muayene sonuçlarına göre değişiklik gösterebilir. Kişinin en kısa sürede hastaneye ulaştırılması ve hastanede tedaviye devam edilmesi gerekir.