Maymun Çiçeği Virüsü (Monkeypox)

Maymun Çiçeği Virüsü (Monkeypox) Nedir?

Maymun çiçeği virüsü (Monkeypox), nadir bir hastalık olan maymun çiçeği hastalığının etkenidir. Genel olarak döküntü ve grip benzeri semptomlara yol açar. Çok daha yaygın olarak bilinen çiçek hastalığının etkeni olan Variola (Çiçek virüsü) virüsü ile beraber Orthopoxvirus (Virüs) cinsinin ve Poxviridae familyasının üyelerindendir.

Maymun Çiçeği Virüsü (Monkeypox) Belirtileri Nelerdir?

İlk belirtiler genellikle ateş, halsizlik ve baş ağrısıdır. Kas ağrıları ve sertleşme yaygındır. Bir bölümünün gelişimi sonrasında lenf bezlerinde şişme olur ve aynı zamanda veya bir kaç gün sonra kaşınan ve/veya ağrı veren kızarıklıklar oluşur. Kızarıklık keseciğe dönüşür, kabuk oluşur ve daha sonra kuruyarak dökülür. Yara izi oluşabilir.

Kişinin cinsel ilişki kurduğu çok sayıda veya yeni bir eşi varsa, hem ateş, kas ağrıları, şişen lenf düğümleri, baş ağrısı belirtilerine hem de olası yara veya kesecikler oluşumuna özellikle dikkat etmesi gerekir.

Hastalığın seyri genelde 2 haftadan 4 haftaya kadar sürer. Kişi belirtilerin başlamasından itibaren kabukların dökülüp yeni deri oluşumuna kadar (yaklaşık 3 hafta) hastalık bulaştırıcıdır.

Maymun çiçeği hastalığına yakalanan veya enfeksiyon kaptığında şüphe duyan kişinin diğer kişilerle yakın temastan kaçınması gerekir.

Maymun Çiçeği Virüsü (Monkeypox) Test, muayene ve tedavi

Semptomlar yaşıyorsanız ve maymun çiçeği olan biriyle temas halinde olabileceğinden şüpheleniyorsanız, test isteyebilecek bir doktora başvurmanız önemlidir. Belirtileriniz olana kadar maymun çiçeği olup olmadığınızı kontrol etmek için bir test yaptırmak mümkün değildir.

Çoğu insan, ateş düşürücü/ağrı kesici ilaçlar gibi semptom hafifleticinin ötesinde herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymaz. Ciddi hastalıkların görülmesi çok nadirdir.

Bazı durumlarda, hastaneye yatmak gerekebilir. Muayene, test ve tedavi ücretsizdir.

Maymun Çiçeği Virüsü (Monkeypox) Bulaşıcı Mıdır?

Maymun çiçeği virüsü bulaşıcıdır. Virüsle enfekte olan insan veya hayvanlara temas sonrası bulaşabilir.

Hayvandan insana virüsün bulaşması, sıyrıklar veya açık yaralar gibi bütünlüğü bozulmuş cilde temas yoluyla veya enfekte hayvanın kanı, vücut sıvıları ve döküntüleri ile direkt temas yoluyla gerçekleşebilir.

Maymun çiçeği virüsünün insandan insana bulaşma riski daha azdır.

İnsandan insana yayılabilmesi için enfekte kişinin döküntüleriyle, solunum yolu damlacıklarıyla veya ağız sıvısıyla temas gerekir.

Araştırmalar devam etse de hastalığın meni veya vajinal sıvıyla bulaştığına dair bir kanıt yoktur.

Ayrıca hasta hayvan veya insana temas etmiş olan kıyafetler, yatak örtüleri, havlular ve çamaşırlara temas edilmesi ile de hastalık bulaşabilir.

Maymun çiçeği virüsü hakkında bilgi edinmek için bilimsel çalışmalar yapılmaya devam etmektedir.

Maymun Çiçeği Virüsünden (Monkeypox) Korunma Yolları

Maymun çiçeği virüsüne karşı halihazırda bir aşı bulunmamaktadır. 

Fakat maymun çiçeği gibi Poxviridae familyasının Orthopoxvirus cinsinden olan çiçek virüsü aşısının, maymun çiçeği virüsüne karşı da koruyucu olduğu bilinmektedir. 

Çiçek hastalığının 1980 yılında eradike edilmesiyle çiçek aşısı güncel aşı takvimlerinde yer almamaktadır. Çiçek aşıları sadece bilimsel araştırmalar kapsamında kullanılmaktadır. 

Bu virüsten korunmak için enfekte hayvanlarla temas edilmemeli ve bulaşı sınırlamak için insandan insana temas yolu kısıtlanmalıdır. Maymun çiçeği hastalığından korunmak için bazı öneriler aşağıda sıralanmıştır:

• Özellikle hasta veya ölü olan hayvanlarla temastan kaçınılmalıdır.
• Enfekte olan kişi veya hayvanla temas etmiş olan çamaşır ve kıyafetlere temas edilmemelidir.
• Et veya hayvansal gıda içeren tüm yiyecekler iyi pişirilmeli ve çiğ tüketilmemelidir.
• Eller sık sık ve doğru bir şekilde su ve sabunla yıkanmalıdır.
• Virüsle enfekte olmuş olma ihtimali olan kişilerle temasta bulunmaktan kaçınılmalıdır.
• Güvenli cinsel ilişkide bulunulmalı ve kondom kullanılmalıdır.
• Kalabalık toplulukların olduğu yerlerde ağız ve burnu kapatacak şekilde maske takılmalıdır.
• Sıklıkla dokunulan yerler, sık sık temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
• Virüsle enfekte kişilere bakım verirken kişisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır.

Maymun Çiçeği Hastalığı Başka Hastalıklara Yol Açar?

Güncel olarak maymun çiçeği enfeksiyonundan ölen bildirilmemiştir. Fakat nadiren de olsa hastalığın, pnömoni, ensefalit veya göz enfeksiyonlarına yol açabildiği bilinmektedir.

• Beyin iltihabı,
• Akciğer iltihabı,
• Ciltte kalıcı yara izleri,
• Görme kaybı ve ölüme kadar giden ciddi bozukluklara sebep olur.

Maymun çiçeği (Monkeypox) ne kadar sürede geçer?

Maymun çiçeği hastalığı 2-4 hafta içerisinde kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. 

Çoğu kişi tedaviye gerek duymaz ve hastalık tedavisiz iyileşir.